Stori Sydyn: Cymry Man U

Man U efallai ydy clwb pel-droed enwoca'r byd ac mae miloedd o gefnogwyr yn byw yng Nghymru. ~Publisher: Y Lolfa

Mae’n rhaid imi ddatgan diddordeb ar ddechrau'r adolygiad hwn. Man U yw fy nhîm i, a hynny ers ymhell dros hanner canrif. Gallai hyn fod yn newydd da neu’n newydd drwg i awdur cyfrol fel hon: newydd da am fod gen i ddiddordeb ysol yn y pwnc dan sylw, ond newydd drwg am y byddai fy siomedigaeth gymaint â hynny’n fwy pe na theimlwn ei fod wedi gwneud cyfiawnder â’m harwyr.



Er mor ddiamwys yw’r teitl, doeddwn i, serch hynny, ddim yn gwybod beth i’w ddisgwyl wrth gydio yn y gyfrol fechan hon a argraffwyd mewn print lled fras. Un rheswm am fy ansicrwydd oedd y ffaith ei bod hi’n rhan o’r gyfres Stori Sydyn. Yn gam neu’n gymwys, tybiwn mai ar gyfer pobol - yn enwedig bechgyn yn eu harddegau cynnar - nad oedd yn hoffi darllen y bwriadwyd y gyfres. Dwysáu wnaeth fy amheuon pan ddarllenais fod y ‘prosiect Stori Sydyn/Quick Reads yn fenter ar y cyd rhwng Llywodraeth Cynulliad Cymru a Chyngor Llyfrau Cymru’. Datgelir ymhellach bod ariannu’r teitlau ‘yn rhan o’r Strategaeth Genedlaethol Sgiliau Sylfaenol i Gymru’.



Nid ydwyf yn arbenigwr o fath yn y byd ar y dulliau mwyaf effeithiol o ddenu’r anfoddog i ddarllen. Ond oni fyddai defnydd helaeth o luniau yn hwyluso’r ymdrech? Cyfrol heb ffotograffau yw hon, ac eithrio’r ddau lun ar y clawr o Ryan Giggs a Mark Hughes. Er i mi fwynhau arddull ysgrifenedig Gwyn Jenkins mae gen i fy amheuon a fydd hi’n ddigon hygyrch yng ngolwg y rhai hynny nad yw darllen yn weithgarwch arferol iddynt.



Sylweddolaf mai rhyw fath o belten lawchwith yw dweud y bydd y gyfrol wrth fodd Cymry llengar sy’n gefnogwyr Man U. Ai sgorio ymhlith y llengar oedd y bwriad? Rydw i’n gwbl dawel fy meddwl bod pob un Cymro o unrhyw bwys a fu’n gysylltiedig â Newton Heath (y clwb gwreiddiol) a Manchester United rhwng 1878 a 2011 yn cael eu cofnodi rhwng y cloriau, a hynny mewn dull difyr dros ben. Yn ogystal â Giggs a Hughes, mae lle teilwng yma i Billy Meredith o’r Waun, seléb cyntaf y gêm broffesiynol, a dirprwy tra dylanwadol y rheolwr Matt Busby, Jimmy Murphy o’r Rhondda. Crybwyllir hefyd chwaraewyr enwog ac anenwog a fethodd â’i gwneud hi yn Old Trafford fel Robbie Savage a Deiniol Graham. Hyd yn oed os ydi o’n gor-ddweud, pob clod i’r awdur am haeru y bydd Mark Hughes yn cael ei gofio gan gefnogwyr Man U a Chymru am y llinell a lefarodd mewn pennod o C’mon Midffîld. ~Vaughan Hughes @ www.gwales.com