Clymau

Dyma gyfrol fentrus o straeon byrion gan 14 awdur dawnus ~Publisher: Gomer@Lolfa

Fel y mae'r teitl yn lled-awgrymu, ceir rhyw fath o berthynas rhwng pob stori yn y gyfrol hon o straeon byrion. A pherthynas ddigon cymhleth yw hi ar yr olwg gyntaf. Trwy ddod â gwaith 14 o wahanol awduron at ei gilydd, ceir llinynnau bychain yn ymestyn yn ddeheuig o un i’r llall, a gall manylyn bach o un stori fod yn ganolbwynt i waith awdur arall.



Nofel arbrofol y Gwyddel Dermot Bolger, sef Finbar’s Hotel, lle roedd gan bob awdur ei bennod ei hun, oedd yr ysbrydoliaeth y tu ôl i’r gyfrol, fel yr eglura Jon Gower yn y rhagair. Ond tra bo'r nofel honno wedi'i lleoli'n gyfan gwbl mewn gwesty yn Nulyn, mae straeon Clymau wedi'u lleoli ar draws y byd, o Cadiz a Budapest i Gaerdydd ac Aberystwyth. Ac er nad oes llinyn storïol amlwg rhwng y straeon, mae’r cymeriadau a'r digwyddiadau sy’n llithro rhwng y darnau'n cyfleu mor debyg yw profiadau sylfaenol pobl.



Mae’r rhan fwyaf o'r awduron yn ffigurau llenyddol adnabyddus, ond er bod rhai, megis Fflur Dafydd, yn enwau cyfarwydd ym myd y stori fer mae ambell un, megis Rhys Iorwerth, yn rhoi cynnig ar y genre am y tro cyntaf. Ac mae’r amrywiaeth hon yn ganolog i’r gyfrol gan fod naws a blas gwahanol gan bob un stori. Ceir arddulliau amrywiol, iawn, o realaeth digwyddiadau cyffredin, beunyddiol hyd at swrealaeth annisgwyl. Wrth ddarllen y gyfrol mae’n amhosib rhag-weld i ba gyfeiriad yr aiff pob stori, ac ym mha ffyrdd y mae’r straeon unigol yn cysylltu â’r gyfrol gyfan.



Yn y pen draw, pos yw’r gyfrol i’r darllenydd ei ddatrys yn ei ffordd ei hun. Mae’n chwarae â sefyllfaoedd a theimladau cyffredin ac yn rhoi tro ynddynt, rhai yn llon a rhai yn lleddf. Ond mae'r straeon i gyd yn adlewyrchu cymhlethdodau a chlymau bywyd. ~Meinir Williams @ www.gwales.com