Cyfres Yma: Yr Ynys

Y nofel gyntaf mewn trioleg ar gyfer yr arddegau hA*n. Mae Gwawr a Cai yn paratoi ar gyfer taith yn ol i'r Henwlad er mwyn darganfod mwy am fywyd eu hynafiaid cyn ffrwydriad dinistriol y Diwedd Mawr a gafodd effaith tyngedfennol ar y byd. ~Publisher: Y Lolfa

Hanes, gwleidyddiaeth, gwrthdaro, heriau llencyndod, a phlethwaith o themâu oesol – dyna gynhwysion y nofel afaelgar hon o waith Lleucu Roberts, y nofel gyntaf mewn trioleg.



Stori wedi’i gosod yn glyfar iawn yn y dyfodol yw Yma: Yr Ynys. Disgrifia gymdeithas ôl-apocalyptig unigryw ganrif wedi i griw o 49 o bobl fynd i guddio mewn ogof i osgoi’r Diwedd Mawr – y bomiau niwclear a ddaeth yn agos i ddinistrio bywyd ar y Ddaear yn 2030.



Drwy ddilyn helyntion dau rebel direidus pymtheg oed – Cai a Gwawr – ceir portread o’r Ynys unigryw, gyntefig ei naws. Ochr yn ochr â hyn ceir ôl-fflachiadau o fywyd ganrif a mwy ynghynt, trwy gyfrwng Dyddiadur Mam Un, sylfaenydd bywyd ar yr Ynys, ac un sy’n cael ei haddoli gan yr ynyswyr ar sail geiriau ei Dyddiadur. Ynddo, ceir disgrifiadau o draddodiadau a diwylliant Cymru, ochr yn ochr â’r paratoadau ymarferol a gwyddonol a wnaethpwyd ymlaen llaw yn yr ogofâu a’r twneli er mwyn gallu sefydlu cymdeithas yr Ynys.



Mae yna dinc proffwydol digon brawychus i’r nofel gyda’r cyfeiriadau at wleidyddiaeth y byd cyn i’r bomiau niwclear daro – byd o gweryla cas rhwng gwledydd, a chyfnod, yn benodol 2016, pan ‘fu farw gwirionedd’. Ceir cyfeiriadau cyson hefyd at gysgod canser, sydd â’i grafangau’n dal i dagu a difa bywyd.



Pererindod criw bychan o ynyswyr – a Cai a Gwawr yn eu plith – yn ôl i Gymru, gwlad enedigol Rhian, Mam Un, ac i Aberystwyth, y dref lle magwyd hi, yw craidd y nofel. Dyma daith o ddarganfod yn ôl i fyd wedi’r gaeaf niwclear, taith sy’n dwyn i gof bererindod yr ymfudwyr cyntaf i Batagonia ar long y Mimosa.



Yn naturiol, gan mai’r gyfrol gyntaf o drioleg yw’r nofel yma, hau hadau ar gyfer anturiaethau’r criw y mae Yma: Yr Ynys. O ran arddull, mae’r iaith yn gyhyrog a’r ysgrifennu’n grefftus ond cyffyrddus iawn. Fe ellid dadlau bod iaith Lleucu Roberts yn heriol ar adegau, ond heriol mewn ffordd dyner a gofalus, ffordd sy’n cyfoethogi’r dweud ac yn hybu’r stori mewn modd hynod effeithiol. Heb os, mae’r nofel hon yn argoeli’n dda ar gyfer gweddill y drioleg. ~Sioned Lleinau @ www.gwales.com